Rozpoczęcie przez dziecko etapu samodzielności związanej z pobytem w żłobku to bardzo ważny etap jego rozwoju. Warto przygotować się do tego dnia dużo wcześniej, zapewniając dziecku właściwą strefę komfortu psychicznego. To również ważny moment dla rodziców. Jak przygotować się na to przełomowe wydarzenie?
Czy każdy maluch odnajdzie się w żłobku?
Podejmując decyzję o zapisaniu dziecka do żłobka, należy kierować się obserwacją malucha w wielu różnorodnych sytuacjach społecznych, od wizyt gości w naszym domu, do prób zachęcenia dziecka do kontaktu z rówieśnikami w na placu zabaw. Jeśli dziecko wykazuje się szczególną skłonnością do reakcji lękowych, na przykład płacze z powodu próby przywitania się z nim przez obcych dorosłych albo nie jest w stanie podjąć kontaktu rówieśniczego, należy skonsultować się z psychologiem dziecięcym i sprawdzić dojrzałość społeczną malucha. Może się bowiem zdarzyć, że jego nieharmonijny rozwój wyklucza go z możliwości uczęszczania do żłobka. W większości przypadków jednak dziecko jest w stanie przygotować się do momentu pierwszej, ważnej rozłąki z rodzicem. Psychologowie dziecięcy doradzają, aby stopniowo oswajać dziecko z możliwością sprawowania nad nim opieki przez osoby inne niż rodzice. Pierwszy dzień w żłobku musi zostać poprzedzony diagnozą potrzeb i możliwości rozwojowych malucha, niekoniecznie profesjonalną – wystarczy baczne obserwowanie dziecka przez rodziców.
Lęk separacyjny jest naturalnym etapem rozwoju dziecka
Agnieszka Stein, psycholog i autorka pierwszej polskojęzycznej książki o rodzicielstwie bliskości zatytułowanej Dziecko z Bliska zwraca uwagę, że tak zwany lęk separacyjny, a więc naturalna reakcja obronna dziecka przed izolowaniem go od rodzica, to ważny etap rozwojowy. Lęk separacyjny musi zostać przełamany odpowiedzialnie. Zaleca się, aby dziecko, które podejmie wkrótce edukację w żłobku (bo żłobek to nie tylko miejsce sprawowania opieki nad dzieckiem, ale i pierwsza instytucja edukacji społecznej), oswajane było z osobami obcymi w zabawie na terenie domu czy placu zabaw.
W dniu pierwszego, całodziennego pobytu trzeba zapewnić dziecko o tym, że mama lub tata wróci po nie na pewno. W wielu żłobkach moment rozstania obserwowany jest obecnie przez profesjonalnych pedagogów dziecięcych, zapobiegających niewłaściwemu przebiegowi rozstania. Dziecko może zareagować płaczem, który pedagog ukoi, lub złością, która będzie zagospodarowana przez zabawę. W większości przypadków pożegnanie z rodzicem pierwszego dnia pobytu w żłobku odbywa się w sali zabaw i dziecko szybko przechodzi do pozytywnego zainteresowania nową sytuacją. Bardzo rzadko konieczne jest pozostanie rodzica przez cały, pierwszy dzień pobytu w żłobku. Jeśli jednak dziecko wykazuje szczególną lękowość rozwiązanie takie jest możliwe. Pedagog przeprowadzający adaptację pomoże podjąć odpowiednią dla dziecka decyzję.
Warto także uświadomić sobie, że lęk separacyjny to normalny objaw nabywania przez dziecko nowych umiejętności społecznych. Akceptujący go rodzic uspokaja malucha i pomaga mu postawić pierwszy krok ku samodzielności. Nie ma sensu wpajać dziecku własnego strachu („Czy wszystko będzie w porządku?”, „Czy sobie poradzi?”, „Czy nie będzie płakać?”), lecz odważnie wierzyć w potencjał rozwojowy nowej sytuacji. Płacz, gniew i radość są równie ważne i potrzebne w życiu malucha, dlatego jakkolwiek przebiegnie jego pierwszy dzień w żłobku, wsparcie dorosłego przekona dziecko o tym, że warto poznawać świat i podejmować ryzyko nowych doświadczeń.