Psychomotoryka, rozumiana jako sfera ruchowa człowieka, najefektywniej rozwija nie tylko fizyczność człowieka, ale przede wszystkim jego zdolności poznawcze od najwcześniejszych lat życia. Z tej przyczyny psycholodzy dziecięcy i pedagodzy tak duży nacisk kładą na psychomotorykę i jej prawidłowy rozwój.
Czym jest psychomotoryka?
Psychomotoryka obejmuje szeroko pojętą aktywność ruchową człowieka, począwszy od najwcześniejszych lat jego życia. Jest to jednocześnie spoiwo i fundament dla prawidłowego rozwoju pozostałych sfer życia ludzkiego: fizjologii, emocji, umysłowości i życia społecznego.
Szczyt możliwości ruchowych człowieka przypada na wiek ok. 3 do 5 lat i to właśnie na tym etapie w największym stopniu kształtowany jest układ nerwowy i zdolności poznawcze dziecka. Z tego względu wiek przedszkolny jest czasem najbardziej odpowiednim na doskonalenie w dziecku wszelkich aktywności fizycznych. Wzmacnianie tego typu zachowań polepsza koordynację ruchową i koncentrację, co ma kluczowe znaczenie dla edukacji dziecka na późniejszym etapie i jego zdolności poznawczych.
Jaki ma związek psychomotoryka z integracją sensoryczną?
Integracja sensoryczna odnosi się do zdolności mózgu ludzkiego do prawidłowej interpretacji napływających bodźców oraz ich dalszej integracji z wcześniejszymi doświadczeniami. Proces ten trwa od okresu życia płodowego do 7 roku życia dziecka. Pokrywa się więc z okresem najintensywniejszego rozwoju możliwości psychomotorycznych.
Nieprawidłowy rozwój integracji sensorycznej objawia się problemami z mową, zachowaniem, nadpobudliwością ruchową, a także problemami w kontakcie z rówieśnikami. Wczesne zdiagnozowanie nieprawidłowości w tym zakresie pomoże je wyeliminować lub przynajmniej ograniczyć do akceptowalnego poziomu poprzez pobudzenie psychomotoryki. Jedną z metod niwelacji tego typu problemów dziecięcych są zajęcia ruchowe, dające poczucie bezpieczeństwa i wzmagające aktywność.
Całościowe ujęcie psychomotoryki w relacji z integracją sensoryczną pozwala na trafne postawienie diagnozy względem dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych i przygotowanie odpowiedniego programu zajęć, które wesprą prawidłowy jego rozwój. Nie jest możliwe niwelowanie zaburzeń w rozwoju, objawiającego się zaburzeniami w przetwarzaniu sensorycznym bez integracji tego procesu z psychomotoryką. Nie jest to łatwe zadanie, dlatego specjaliści zajmujący się tą dziedziną muszą odbyć odpowiednie w tym zakresie przeszkolenie. Posiadanie fachowej i rzetelnej wiedzy, gwarantuje, że proces wspierania prawidłowego rozwoju dzieci będzie skuteczny.