Poprawne funkcjonowanie zmysłów oraz ich wzajemne oddziaływanie ma kluczowe znaczenie w rozwoju każdego dziecka. Od razu po narodzinach do mózgu malucha dociera wiele nowych bodźców – słuchowych, wzrokowych, dźwiękowych oraz czuciowych. Ich prawidłowa interpretacja oraz reakcja nazywane są integracją sensoryczną. Jak wyglądają poszczególne etapy jej rozwoju?
Rozwój procesów integracji sensorycznej
Prawidłowo przebiegająca integracja sensoryczna powinna rozwijać się stopniowo i być zależna przede wszystkim od wieku dziecka. Znajomość poszczególnych jej etapów może pomóc rodzicom w dokładniejszych obserwacjach rozwoju swojej pociechy oraz odpowiednio wcześniej wyłapać pierwsze objawy, świadczące o mogących pojawić się na tym polu zaburzeniach.
Integracja sensoryczna stanowi postawę rozwoju każdego człowieka. Organizm noworodka już w pierwszych chwilach życia rozpoczyna długotrwałą naukę poprawnego interpretowania, reagowania, a także łączenia informacji wytworzonych przez narządy zmysłu. Jeśli procesy te przebiegają prawidłowo, dziecko nie powinno mieć większych problemów w późniejszym funkcjonowaniu w społeczeństwie – początkowo w przedszkolu, później w szkole, a ostatecznie w pracy.
Pierwszy etap: od narodzin do drugiego roku życia
W trakcie trwania pierwszego etapu rozwoju integracji sensorycznej u niemowlaka, powinna się w pełni wykształcić zdolność umożliwiająca przetwarzanie bodźców dotykowych. To również czas, w którym rozwijają się reakcje odpowiedzialne za utrzymanie równowagi, napięcia mięśniowego oraz te dotyczące odbioru siły grawitacji. Dziecko poznaje świat przede wszystkim poprzez dotyk.
Drugi etap: od drugiego do czwartego roku życia
Podczas drugiego etapu, rozwój malucha polega głównie na poszerzaniu sprawności ruchowej ciała. Dotyczy to także nauki podstaw zręczności i planowania kolejnego ruchu. Dodatkowo kształtują się wtedy zdolności związane ze zmysłem słuchu i wzroku.
Trzeci etap: od trzeciego do piątego roku życia
Na tym etapie integracji sensorycznej intensywnie rozwija się kontrola ruchów ręki i widać, która z nich jest tą dominującą. Dziecko różnicuje strony ciała, udoskonala koordynację wzrokowo-ruchową oraz percepcję słuchową.
Czwarty etap: pomiędzy szóstym a siódmym rokiem życia
W tym czasie maluch powinien już mieć w pełni rozwinięte wszystkie zmysły i bez problemu zacząć podstawową naukę czytania, liczenia oraz pisania. Dziecko zaczyna przyswajać wszelkie normy społeczne oraz obowiązujące zasady zachowania.
Kolejne trzy lata stanowią okres udoskonalenia wszelkich procesów związanych z integracją sensoryczną. Pełną dojrzałość w tym zakresie dziecko powinno osiągnąć w wieku dziewięciu lat.